Je menstruatiecyclus is één van de belangrijkste hormonale systemen. Tijdens deze cyclus zijn er een aantal hormonen die met elkaar samenwerken voor je vruchtbaarheid, maar ook een grote invloed hebben op je stemming, energie, zelfvertrouwen, hongergevoel, slaappatroon en nog veel meer! Om te begrijpen hoe je lijf werkt en waar menstruatieklachten vandaan kunnen komen, leg ik graag uit hoe je menstruatiecyclus werkt.
De fases van je menstruatiecyclus
Gemiddeld duurt een cyclus 28 dagen, maar alles tussen 25 en 35 dagen wordt gezien als “normaal”. Het is vooral belangrijk dat het voor jou vrij regelmatig is, dus niet de ene keer 25 en de andere keer 35 dagen. De eerste dag van je menstruatie (ongesteldheid/bloeding) is de eerste dag van je cyclus. Je kunt de menstruatiecyclus hormonaal gezien verdelen in 2 fases: de folliculaire fase (vanaf dag 1 van de menstruatie tot aan de eisprong) en de luteale fase (na de eisprong tot de eerste dag van de volgende menstruatie).
Folliculaire fase (dag 1 – 14)
De eerste 5-7 dagen zijn alle hormonen vrij laag. Oud baarmoederslijmvlies wordt afgebroken en afgevoerd, dat is je menstruatiebloeding. Heb je last van een hevige menstruatie of veel pijn? Dan kan dit een teken zijn van hormonale disbalans.
Ondertussen geeft de hypofyse (een klein orgaantje in de hersenen) het follikel stimulerend hormoon (FSH) af. Dit zorgt er voor dat er follikels (eiblaasjes) gaan groeien en dat de eierstokken meer oestrogeen gaan produceren. Er liggen meerdere follikels klaar in de eierstokken, deze gaan groeien en produceren zelf extra oestrogeen. Het hormoon oestrogeen zorgt er voor dat je baarmoederslijmvlies dikker wordt. Zo kan een bevrucht eitje goed innestelen.
Vervolgens maakt de hypofyse het luteïniserend hormoon (LH) aan. Als de grootste en beste follikel ongeveer 17-20mm groot is, dan piekt de productie van LH in de hypofyse. Ongeveer 36-48 uur later barst de follikel en “springt” de eicel er uit. Dit wordt de ovulatie of eisprong genoemd. De eicel leeft 24 uur en gaat via je eileiders onderweg naar de baarmoeder.
Rondom de ovulatie is er een piek van testosteron, dit zorgt er voor dat je libido omhoog gaat. Ook kan het positief werken op je zelfvertrouwen, energie en daadkracht. Allemaal gericht om je zo sexy mogelijk te voelen rondom je vruchtbare periode.
Luteale fase (dag 15 – 28)
Wanneer de follikel barst en de eicel er uit is, veranderen de cellen van de follikel en gaan progesteron produceren. Het follikel zonder eicel wordt geel lichaam genoemd (corpus luteum). Het hormoon progesteron zorgt er voor dat je baarmoederslijmvlies rijper wordt en slijm creëert om innesteling te bevorderen.
Als er een bevruchting is geweest, dan zal het gele lichaam progesteron blijven maken onder invloed van het zwangerschapshormoon HCG. Als er geen bevruchting is geweest, worden de eicel en het gele lichaam afgebroken en gaan de oestrogeen- en progesteronwaarden snel dalen. Dit is een signaal naar de hersenen dat het baarmoedervlies afgebroken kan gaan worden. Vervolgens start er een nieuwe menstruatiecyclus.
Goed om te weten over de menstruatiecyclus
Al ongeveer 1 jaar vooraf aan een eisprong beginnen eicellen in de eierstokken te ontwikkelen. Ze staan met honderden tegelijk klaar om te gaan rijpen en daar blijven er slechts enkele van over. Vooral de laatste honderd dagen voor de eisprong zijn cruciaal voor de groei, ontwikkeling en kwaliteit om de allerbeste eicel te kiezen. De voorbereiding op een goede eisprong duurt dus veel langer dan de eerste 2 weken van je cyclus.
Jouw voeding en leefstijl in de maanden voorafgaand aan de eisprong kan daarom al van invloed zijn op de kwaliteit van deze eicel. Ook de zaadcellen bij mannen kennen een langere rijpingsweg, dus ook daarbij is voeding en leefstijl al ver voor de zaadlozing van invloed op de kwaliteit van de zaadcellen.
Bij een zwangerschapswens kan het dus goed zijn om al ruim van te voren de puntjes op de i te zetten wat betreft voeding en leefstijl voor een succesvolle bevruchting en zwangerschap. Maar ook als je menstruatieklachten ervaart, is het belangrijk om jezelf een periode van 3 maanden te gunnen voor je conclusies trekt over keuzes in je voeding, leefstijl of supplementen.